Σύγκριση των προγραμμάτων σπουδών του Τεχνολογικού Λυκείου και του ΤΕΕ, του Σταύρου Πάγκαλου

Σταύρος Πάγκαλος
Μηχανολόγος - Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π
Σχολικός Σύμβουλος ΠΕ12.05

Αθήνα, 13/06/2011

Ορισμένες διαπιστώσεις και σκέψεις από τη σύγκριση των προγραμμάτων σπουδών

του Τεχνολογικού Λυκείου και του ΤΕΕ

(ως προς τα επαγγελματικά μαθηματα)

Ενα σημείο, που δεν έχει αναδειχθεί στην πρόσφατη πρόταση του ΥΠΔΒΜΘ για το Τεχνολογικό Λύκειο, είναι ότι το πρόγραμμα σπουδών του Τεχνολογικού Λυκείου, όσον αφορά τα επαγγελματικά μαθήματα (Τομέα και Ειδικότητας) έχει πολλά κοινά σημεία με το αντίστοιχο πρόγραμμα των Τ.Ε.Ε. (1ου και 2ου Κύκλου).

Στον πίνακα, που ακολουθεί, έχει αντιστοιχηθεί το ωρολόγιο πρόγραμμα των Τομέων της Β΄Τάξης του Τεχνολ. Λυκείου με το πρόγραμμα των Τομέων της Α΄ Τάξης των ΤΕΕ 1ου Κύκλου. Επίσης τα ωρολόγια προγράμματα των Ειδικοτήτων του Γ΄ και Δ΄ έτους του Τεχνολ. Λυκείου με τα αντίστοιχα προγράμματα της Β΄Τάξης ΤΕΕ/1ου Κύκλου και Α΄ Τάξης/2ου Κύκλου:

Όπως φαίνεται από τον πίνακα, τα προγράμματα δεν αντιστοιχούν μόνον ως προς τις εβδομαδιαίες ώρες των επαγγελματικών μαθημάτων Τομέων και Ειδικοτήτων, αλλά και ως προς το Επαγγελματικό Επίπεδο του παρεχόμενου πτυχίου.

Η «φιλοσοφία» του Δ΄ έτους του Τεχνολογικού Λύκείου (Τμήμα Ειδίκευσης - Ε.Τ.Ε.Ε.) δεν διαφέρει στην ουσία από την αντίστοιχη θεώρηση των ΤΕΕ 2ου Κύκλου. Όπως περιγράφεται στην πρόταση για το Τεχνολ. Λύκειο: «Σκοπός των τμημάτων Ε.Τ.Ε.Ε. είναι η παροχή προχωρημένων θεωρητικών γνώσεων και δεξιοτήτων που ολοκληρώνουν την εκπαίδευση σε μία ειδικότητα και εξασφαλίζουν επαγγελματική επάρκεια και αυτοτέλεια στους αποφοίτους του». Δεν πρόκειται δηλαδή για εξειδίκευση και επαγγελματική κατάρτιση σε ένα στενό αντικείμενο, αλλά για εμβάθυνση της εκπαίδευσης ώστε ο απόφοιτος να μπορεί να εργάζεται με μεγαλύτερη αυτονομία και υπευθυνότητα στην ειδικότητά του (διαφορά πτυχίων επιπέδου 2 και 3).

Δεδομένου ότι η Α΄ Τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου είναι Τάξη Γενικής Παιδείας, με λίγα μαθήματα επαγγελματικού προσανατολισμού, ώστε να μπορεί να εγγραφεί στη Β΄ Τάξη του Τ.Λ. και ο απόφοιτος της Α΄ Τάξης του Γενικού Λυκείου, μπορούμε να πούμε ότι - στην πράξη - έχουμε μετατόπιση του προγράμματος σπουδών των ΤΕΕ κατά ένα έτος.

Υπάρχει όμως μια ουσιαστική διαφορά: Ο μαθητής του Τεχνολογικού Λυκείου,σε σχέση με το μαθητή του ΤΕΕ, έχει παρακολουθήσει ένα επιπλέον έτος μαθημάτων γενικής παιδείας, γεγονός το οποίο σε συνδυασμό με την ηλικιακή του ωρίμανση, τον καθιστά ικανό να αφομοιώσει καλύτερα τα επαγγελματικά μαθήματα. Δημιουργούνται δηλαδή βάσιμες προσδοκίες ότι θα βελτιωθούν σημαντικά τα μαθησιακά αποτελέσματα όσον αφορά τις επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν οι μαθητές.

Η δομή αυτή του προγράμματος έχει ένα ακόμη πλεονέκτημα. Καθώς διατηρείται η βασική δομή των Τομέων, Ειδικοτήτων και επαγγελματικών επιπέδων των ΤΕΕ, δεν χρειάζεται να συνταχθούν από την αρχή νέα προγράμματα σπουδών. Υπάρχουν τα επαγγελματικά περιγράμματα των ΤΕΕ, τα οποία είχαν συνταχθεί προ δεκαετίας με βάση αναλύσεις επαγγελματικών καθηκόντων σε δύο επαγγελματικά επίπεδα (2ο και 3ο). Από τις αναλύσεις αυτές προέκυψαν τα προγράμματα σπουδών των Τομέων και Ειδικοτήτων και γράφηκαν μερικές εκατοντάδες σχολικών εγχειριδίων. Σε αρκετά από αυτά τα προγράμματα και τα βιβλία έχουν διαπιστωθεί αστοχίες και αδυναμίες. Μερικές από αυτές τις αδυναμίες, όπως το υψηλό, θεωρητικό επίπεδο κάποιων βιβλίων, μπορεί να αντιμετωπισθούν, λαμβάνοντας υπόψη το βελτιωμένο επίπεδο γενικών γνώσεων των προσερχόμενων μαθητών ως αποφοίτων της Α΄ Λυκείου. Σε άλλες περιπτώσεις απαιτούνται να γίνουν μικρές ή μεγαλύτερες προσαρμογές και βελτιώσεις, ώστε προγράμματα και βιβλία να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις.

Είναι πάντως θετικό γεγονός ότι η εξαγγελθείσα δομή του Τεχνολογικού Λυκείου επιτρέπει τη χρησιμοποίηση των προγραμμάτων σπουδών και του εκπαιδευτικού υλικού των ΤΕΕ, καθώς στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, δεν είναι εύκολο να χρηματοδοτηθεί η εκ νέου σύνταξη αναλυτικών προγραμμάτων και η έκδοση νέων βιβλίων για όλο το φάσμα των μαθημάτων, ούτε είναι σκόπιμο να απαξιωθούν βιβλία τα οποία ακόμη «κάνουν τη δουλειά τους». Πράγμα που δεν ίσχυε για το ΕΠΑΛ, του οποίου η δομή των προγραμμάτων και οι εκπαιδευτικοί στόχοι ήταν σε φανερή αναντιστοιχία με το περιεχόμενο, την έκταση και το επίπεδο των χρησιμοποιούμενων εγχειριδίων.

Επιπλέον, η ύπαρξη των προγραμμάτων σπουδών των ΤΕΕ επιτρέπει και την ομαλή ένταξη στο Τεχνολογικό Λύκειο των ειδικοτήτων των ΕΠΑΣ (όλες σχεδόν οι ειδικότητες των ΕΠΑΣ προήλθαν από μετεξέλιξη των αντίστοιχων ειδικοτήτων των ΤΕΕ).

πηγή