Mε μια μακροσκελή κοινή ανακοίνωση τα κορυφαία συνδικαλιστικά όργανα των πανεπιστημικαών και των καθηγητών των ΤΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ, ΟΣΕΠ/ΤΕΙ και της ΕΕΕ) περιγράφουν όλα όσα ειπώθηκαν στη συνάντηση της περασμένης Παρασκευής με την πολιτική ηγεσία του υπ. Παιδείας. Ειδικότερα η ανακοίνωση έχει ως εξής :
Μετά από αίτημα που είχαμε υποβάλει στις 11 Απριλίου 2011 οι δύο Ομοσπονδίες του χώρου της Ανώτατης Εκπαίδευσης ΠΟΣΔΕΠ, ΟΣΕΠ/ΤΕΙ και η Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, την Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011 συναντηθήκαμε με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Στη συνάντηση από μέρους του Υπουργείου παραβρέθηκαν η υπουργός κ. Α. Διαμαντοπούλου, ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας Τεχνολογίας κ. Κ. Κοκκινοπλίτης, ο Ειδικός Γραμματέας Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας καθ. Β. Παπάζογλου. Από πλευράς ΠΟΣΔΕΠ συμμετείχαν ο Πρόεδρος Ν. Σταυρακάκης, ο Αντιπρόεδρος Ε. Ευσταθόπουλος, η Γραμματέας Ε. Μπουρνόβα, και τα μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας Κ. Αυγουστάκης, Ε. Καραντζόλα, Γ. Λιτσαρδάκης, Γ. Σπαθής, και το μέλος της ΔΕ Στ. Γούτσος, από την ΟΣΕΠ/ΤΕΙ (ο Πρόεδρος Ι. Τσάκνης, ο Γραμματέας Κ. Τσινίδης, και τα μέλη της Διοικούσας Επιτροπής Μ. Παραλίκα και Δ. Πουλής)και από την ΕΕΕ ο Πρόεδρος Δ. Λουκάς και η Γραμματέας Μ. Στουμπούδη.
Η συζήτηση περιελάμβανε εκτεταμένο κατάλογο θεμάτων, αναφορικά με τα θεσμικά και οικονομικά προβλήματα που απασχολούν τον ενιαίο χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης και της έρευνας. Σε αυτά αναφερόμαστε εκτενώς στη συνέχεια:
Εισαγωγικά η κ. Υπουργός αναφέρθηκε σε όλα τα θέματα. Οι βασικές θέσεις της πολιτικής ηγεσίας είναι:
Οικονομική κατάσταση - Αναδιαρθρώσεις
Η κ. Υπουργός αντιλαμβάνεται ότι οι εντάσεις που επικρατούν στις σχέσεις Υπουργείου και ΑΕΙ έχουν υπαρκτή βάση. Τόνισε ότι είναι σημαντικό να βρεθούν τρόποι επικοινωνίας και συνεργασίας. Αναφέρθηκε στην εξαιρετικά κρίσιμη οικονομική κατάσταση και τους δύσκολους προϋπολογισμούς έως το 2015 (και κυρίως κατά τα έτη 2013 και 2014). Ως πρώτη προτεραιότητα του Υπουργείου έθεσε το να λειτουργήσουν τα σχολεία, αφού το 2010 και 2011 θα συνταξιοδοτηθούν 23.000 δάσκαλοι και καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ θα έχει στην διάθεσή της 3.500 διορισμούς.
Σε σχέση με τις μειώσεις μισθών και λειτουργικών εξόδων σε ΑΕΙ και ΕΚ αναγνωρίζει ότι έχουν φθάσει στο όριο. Το ζητούμενο πλέον για το Υπουργείο σήμερα είναι να προχωρήσουν άμεσα οι αναδιαρθρώσεις. Το κάθε ΑΕΙ θα πρέπει να λάβει και από μόνο του γενναίες αποφάσεις για κοινά μαθήματα, μείωση των μαθημάτων στα προγράμματα σπουδών, καταργήσεις, συγχωνεύσεις, κλπ. Το ίδιο βεβαίως ισχύει και τα ΕΚ, για τα οποία η χρηματοδότηση από τον Σεπτέμβριο θα είναι προβληματική (ενώ σε ορισμένα είναι ήδη προβληματική).
Η κ. Υπουργός συμφώνησε με την ενιαία αντιμετώπιση του ζητήματος της αναδιάρθρωσης του ενιαίου χώρου εκπαίδευσης-έρευνας. Αντιλαμβάνεται, επίσης, ότι το θέμα των συγχωνεύσεων είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Ανέφερε χαρακτηριστικά το παράδειγμα πανεπιστημίων που έχουν τμήματα σε διαφορετικές πόλεις, στεγασμένα σε υπέροχα κτίρια που έχουν κατασκευαστεί και μέσω των ευρωπαϊκών ενισχύσεων. Υπερβολικό θεώρησε τον εξαιρετικά μεγάλο αριθμό μεταπτυχιακών προγραμμάτων (περί τα 600). Σχετικά με την αξιοποίηση της περιουσίας ανέφερε ότι μόλις πρόσφατα έμαθε ότι το κτήριο της Ρηγίλλης ανήκει σε κληροδότημα του ΕΚΠΑ.
Διευκρίνισε ότι έχει εξηγήσει η ίδια σε κάθε Πρύτανη και Πρόεδρο ότι προτού το Υπουργείο κάνει τις παρεμβάσεις του αναμένει τις προτάσεις του για εσωτερικές αναδιαρθρώσεις σε κάθε ΑΕΙ. Προτάσεις ζήτησε αντίστοιχα και από τους Προέδρους των Ε.Κ., και αυτές που κατατέθηκαν δεν απαντούν στην ουσία του προβλήματος.
Για το ζήτημα της μη εισαγωγής νέων σπουδαστών σε τμήματα ΤΕΙ ανέφερε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που διαθέτει το Υπουργείο, τα τμήματα στα οποία δεν θα έπρεπε να εισαχθούν φοιτητές φέτος δεν θα έπρεπε να είναι 24 αλλά 97 και ότι το ζήτημα υπερβαίνει τις τοπικές κοινωνίες και δεν υπάρχει άλλη επιλογή από το να ληφθούν καταλυτικές αποφάσεις.
Επισήμανε ακόμα ότι μόλις στο τέλος Μαΐου διαμορφώθηκε στο Υπουργείο μια ολοκληρωμένη εικόνα για τα δεδομένα σε ΑΕΙ και ΤΕΙ στην Ελλάδα. Δεσμεύτηκε ότι όλα τα στοιχεία για όλα τα τμήματα θα μπουν στο διαδίκτυο.
Μισθολογικό
Το ενιαίο μισθολόγιο θα συζητηθεί εντός του καλοκαιριού. Τα μέλη ΔΕΠ , ΕΠ και οι Ερευνητές θα έχουν διακριτό, ειδικό μισθολόγιο. Αυτό έχει συμφωνηθεί και με τα Υπουργεία Οικονομικών και Εσωτερικών. Για το ειδικό μισθολόγιο θα ενεργοποιηθεί η επιτροπή που έχει οριστεί.
Συνυπηρέτηση-Αποσπάσεις
Σε ότι αφορά τις ρυθμίσεις συνυπηρέτησης για εκπαιδευτικούς συζύγους μελών ΔΕΠ και ΕΠ η κ. Υπουργός ανέφερε ότι δεν είναι υπέρ της ευνοϊκής αυτής ρύθμισης γι’ αυτό και την κατάργησε. Οι αποσπάσεις θα είναι μοριοδοτημένες, με την ανάγκη για συνυπηρέτηση να συνυπολογίζεται.
Εξελίξεις μελών ΔΕΠ
Στο ζήτημα των εξελίξεων μελών ΔΕΠ, η κ. Υπουργός, αφού έκρινε ως υπερβολικούς τους χαρακτηρισμούς που εμπεριέχονται στα κείμενα των δύο ομοσπονδιών και αφορούν στο πρόσωπο του Υφυπουργού, δήλωσε ότι η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει και υποστήριξε ότι η καθυστέρηση δεν δημιουργεί ιδιαίτερο πρόβλημα, καθώς αφορά 1-2 εξελίξεις κατά μέσον όρο ανά τμήμα, δίνοντας τα ακόλουθα στοιχεία : σε εκκρεμότητα βρίσκονται 570 εξελίξεις σε 256 τμήματα, από τις οποίες οι 180 είναι σε 6-7 τμήματα ιατρικών σχολών.
Ωρομίσθιοι
Σχετικά με τους ωρομίσθιους στα ΤΕΙ η κ. Υπουργός ανέφερε ότι η εγκύκλιος του Υπουργείου για την κατά 30% περικοπή των προϋπολογισμών ήταν σαφής. Σε τέσσερα τμήματα ΤΕΙ η εγκύκλιος αυτή δεν ελήφθη καθόλου υπόψη. Τόνισε δε ότι η εγκύκλιος αυτή εκδόθηκε ακριβώς επειδή ορισμένα ΤΕΙ λειτουργούν προβληματικά. Όπου υπάρχει τεκμηριωμένη ανάγκη εξαίρεσης, θα υπάρξει ειδική μέριμνα. Επανέλαβε ότι το όριο των 15/25 μελών ΕΠ/ΔΕΠ για ένα τμήμα που δεν μπορεί να ζητήσει συμβασιούχους μπορεί να ξεπερασθεί αν οι εκπαιδευτικές ανάγκες τεκμηριωθούν.
Διορισμοί μελών ΔΕΠ
Υπάρχουν περίπου 790 διορισμοί εν αναμονή (μεγάλος αριθμός σε σχέση με τις ανάγκες της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης). Οι συνταξιοδοτήσεις του 2010 περιλάμβαναν 500 μέλη ΔΕΠ και 100 μέλη ΕΠ. Το Υπουργείο ζήτησε 400 διορισμούς μελών ΔΕΠ και ΕΠ, ενώ αν εφαρμόζονταν ο κανόνας 1:5 θα έπρεπε να πάρει 100 μέλη ΔΕΠ και 25 μέλη ΕΠ. Στο σημείο αυτό επισημάνθηκε εκ μέρους μας ότι οι διορισμοί μελών ΔΕΠ και ΕΠ πρέπει να συσχετιστούν όχι μόνο με τις συνταξιοδοτήσεις αλλά και με τις πιστώσεις συμβασιούχων διδασκόντων, και η κ. υπουργός επικαλέστηκε την εξαιρετικά δύσκολη οικονομική κατάσταση. Δήλωσε ότι η ίδια δεν θα είχε αντίρρηση να προχωρήσει στους διορισμούς που βρίσκονται σε εκκρεμότητα με βάση τις ανάγκες των τμημάτων (και όχι με βάση τη σειρά στη λίστα), αλλά με την προϋπόθεση ότι την ευθύνη αυτή θα αναλάβουν οι ομοσπονδίες και οι πρυτάνεις.
Δέχθηκε ως ορθή την παρατήρηση ότι ενώ τα ΤΕΙ έχουν περίπου τον ίδιο αριθμό τμημάτων με τα ΑΕΙ, τα μεν πανεπιστήμια έχουν περί τις 10.500 μέλη ΔΕΠ ενώ τα ΤΕΙ μόλις 2.000 μέλη ΕΠ. Δεν αποδέχθηκε όμως τις επικρίσεις που διατυπώθηκαν για την πολιτική εισαγωγής στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και ανέφερε τις σχετικές εκκλήσεις ορισμένων πρυτάνεων για μείωση κατά 50% των εισακτέων και ότι από το Σεπτέμβριο αρχίζει μια σειρά δραστικών συγχωνεύσεων στα ΤΕΙ.
Προεδρικό Διάταγμα για προσλήψεις διδασκόντων χωρίς διδακτορικό
Έγινε συζήτηση ως προς την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος που θα αφορά την εξαίρεση ορισμένων διδασκόντων, σε τμήματα όπως η Αρχιτεκτονική, η Καλών Τεχνών, κλπ., από την υποχρέωση κατοχής διδακτορικού διπλώματος. Η κ. Υπουργός, μετά την ανταλλαγή των σχετικών επιχειρημάτων, παρέμεινε στην άποψη ότι είναι δύσκολο να ληφθεί μια τέτοια απόφαση.
Ερευνητικά Προγράμματα
Η κ. Υπουργός διευκρίνισε ότι με τον όρο “Επανεκκίνηση της έρευνας” δεν εννοούσε ότι ξεκινάμε από το μηδέν. Εννοούσε ότι μετά την αρχική ένταξη των ΕΚ και της ΓΓΕΤ στο ΥΠΔΒΜΘ, χάθηκε σημαντικός χρόνος, λόγω της επικέντρωσης στα προβλήματα της δημοσιονομικής κρίσης, και τώρα ξαναπιάνουμε το νήμα. Το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθορίστηκαν οι πέντε μεγάλες θεματικές ερευνητικές ενότητες (με τη βασική έρευνα και τις ανθρωπιστικές σπουδές να περιλαμβάνονται στην 1η ενότητα), ενότητες με βάση τις οποίες η κυβέρνηση θα καθορίζει εφεξής τις προκηρύξεις ερευνητικών προγραμμάτων που θα είναι ανοικτές σε όλους.
Για τους αξιολογητές των προγραμμάτων ανέφερε ότι έχει δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει περίπου 12.500 αξιολογητές, από 72 χώρες (της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης), από τους οποίους ανταποκρίθηκαν για το Θαλή 2.600. Έχει επίσης ετοιμαστεί το θεσμικό πλαίσιο που καθορίζει την ομάδα που θα διαχειρίζεται την ηλεκτρονική πλατφόρμα του Υπουργείου. Οι βασικές επιλογές που αφορούν τις διαδικασίες αξιολόγησης ακολουθούν τις αρχές του ERC. Όσο για την κοινοποίηση των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων στους δικαιούχους, θα κοινοποιούνται τα συνοπτικά στοιχεία της αξιολόγησης Α’ Φάσης, ενώ στη Β’ Φάση θα αποστέλλεται και αναλυτικό σημείωμα.
Ο πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ επισήμανε εδώ ότι θα πρέπει να γίνεται κανονικοποίηση των αποτελεσμάτων των αξιολογήσεων σε επίπεδο θεματικών ενοτήτων, για να μην υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση ανά επιστημονική περιοχή. Η κ. Υπουργός αποδέχτηκε ότι δεν έγινε κανονικοποίηση σε επίπεδο ενοτήτων ούτε στον «ΗΡΑΚΛΕΙΤΟ» αλλά ούτε και στο ΘΑΛΗ» και ότι το θέμα αυτό θα πρέπει να εξεταστεί.
Ο κ. Γενικός Γραμματέας Ε&Τ πρόσθεσε ότι τους τελευταίους δύο μήνες καλύφθηκαν αρκετές από τις καθυστερήσεις στον τομέα των ερευνητικών προγραμμάτων και ότι οι προτεραιότητες της ΓΓΕΤ τώρα περιλαμβάνουν (α) την εκταμίευση σε όλα τα τρέχοντα προγράμματα της Γραμματείας (‘ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2009’, Διμερή, spin off, κλπ.), για τα οποία η διαδικασία πληρωμών έχει ξεκινήσει (β) τη δέσμευση των πόρων του ΕΣΠΑ για την έρευνα, με τις τρέχουσες και τις νέες προκηρύξεις (‘ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011’, ‘ΑΡΙΣΤΕΙΑ’, clusters καινοτομίας, κλπ.) και (γ) την εξασφάλιση των matching funds, η οποία έχει επιτευχθεί για τα υπόλοιπα του 2009. Επισήμανε ότι οι δικαιούχοι του ‘ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2009’ ενημερώθηκαν για τα σχόλια των αξιολογητών. Διευκρίνισε, επίσης, ότι η επέκταση του προγράμματος ‘ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2009’ έγινε διότι κατατέθηκαν πολλές ποιοτικές προτάσεις στη σχετική προκήρυξη και για αυτό, αλλά και γιατί η όλη διαδικασία είναι εξαιρετικά χρονοβόρα, χρηματοδοτήθηκαν τελικά όλες οι προτάσεις που συγκέντρωσαν βαθμολογία οκτώ και πλέον. Διευκρίνισε επίσης ότι η προκήρυξη του ‘ΑΡΙΣΤΕΙΑ’ έγινε σε συνεργασία με τα μέλη του ΕΣΕΤ, με σκοπό να αποτελέσει πρότυπο για όλες τις μελλοντικές προκηρύξεις ερευνητικών προγραμμάτων. Στην επισήμανση των ερευνητών για το σχετικά περιορισμένο προϋπολογισμό της εν λόγω προκήρυξης ο κ. Γενικός απάντησε ότι εφόσον κατατεθούν πολλές ποιοτικές προτάσεις μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο αύξησης του προϋπολογισμού (όπως συνέβη και στην περίπτωση του ‘ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2009’). Η κ. Υπουργός δέχτηκε τις κριτικές για τις καθυστερήσεις και τις παλινωδίες στα προγράμματα «Ηράκλειτος» και «Θαλής», αλλά προέτρεψε να δούμε και την θετική πλευρά, ότι δηλ. διαμέσου των δυσκολιών όλοι μάθαμε. Σε ό,τι αφορά το ‘ΑΡΙΣΤΕΙΑ’, που θα προκηρύσσεται κάθε χρόνο τις 31 Μαΐου, ανέφερε ότι προβληματίστηκαν με τα μέλη του ΕΣΕΤ για το αν θα πρέπει να χωριστεί σε junior και senior προκειμένου να απελευθερωθούν κάπως οι νεώτεροι ερευνητές από καθιερωμένες ιεραρχικές δομές, σε μια συζήτηση η οποία συνεχίζεται.
Θεσμικό Πλαίσιο Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης
Η κ. Υπουργός ανέφερε ότι στη σύνταξη του Ν/Σ, λήφθηκαν υπόψη απόψεις και προτάσεις που διατυπώθηκαν κατά τη διαβούλευση που προηγήθηκε για το θεσμικό πλαίσιο της Τριτοβάθμιας, όπως οι απόψεις της ΠΟΣΔΕΠ, της ΟΣΕΠ-ΤΕΙ και των Πρυτάνεων, καθώς και όλες οι λοιπές απόψεις, πολλές από τις οποίες ήταν καλά τεκμηριωμένες. Τον Ιούλιο, Σεπτέμβριο, Δεκέμβριο του 2010 δόθηκαν τα διαδοχικά σχέδια των προτάσεων του Υπουργείου. Διευκρίνισε ότι στο Ν/Σ προβλέπεται ότι το Συμβούλιο δεν θα ασκεί διοίκηση. Επί του σχεδίου νόμου θα γίνει νέα συζήτηση. Για να ξεκινήσει όμως αυτή η συζήτηση θα πρέπει να υπάρξει ημερομηνία για την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή. Αυτό θα γίνει αφού τελειώσει η διαδικασία του μεσοπρόθεσμου, πάντως χρονικά τοποθετείται μέσα στο καλοκαίρι.
Τέλος, απέκρουσε την άποψη που διατυπώθηκε ότι το Υπουργείο βλέπει την κρίση ως μια ευκαιρία να διαλύσουμε το δημόσιο πανεπιστήμιο. Το θεώρησε ως δίκη προθέσεων και το αρνήθηκε κατηγορηματικά. Δήλωσε ότι η ίδια θεωρεί πως απαιτείται σύγκλιση δυνάμεων διότι οι αλλαγές πρέπει να είναι καταρρακτώδεις. Και έκλεισε επαναλαμβάνοντας ότι μετά την ψήφιση του μεσοπρόθεσμου θα ξεκινήσουν οι αναδιαρθρώσεις, το θεσμικό πλαίσιο, κλπ., για τα Πανεπιστήμια-TEI-Ερευνητικά Κέντρα.
Τα θέματα που έθεσαν οι Πρόεδροι των Ομοσπονδιών ΠΟΣΔΕΠ, ΟΣΕΠ-ΤΕΙ και της ΕΕΕ στις τοποθετήσεις τους, κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συνοπτικά περιλάμβαναν:
ΠΟΣΔΕΠ: Ο Πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ αναφέρθηκε διεξοδικά σε όλα τα θέματα, που έχουν απασχολήσει το Συνέδριο και τα θεσμικά όργανα της Ομοσπονδία, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε σειρά ανακοινώσεων. Αυτά συνοπτικά είναι:
Α. Το νέο θεσμικό πλαίσιο και ο Χωροταξικό επανασχεδιασμός του ενιαίου χώρου της Ανωτάτης Εκπαίδευσης και της Έρευνας(ΑΕΕ): Η πηγή εξουσίας μέσα σε κάθε ίδρυμα θα πρέπει να είναι οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι. Στα συλλογικά όργανα παρουσία και των άλλων συνιστωσών, ειδικά για τα θέματα άμεσου ενδιαφέροντος. Ουσιαστική αυτοτέλεια αλλά και αποτελεσματικές διαδικασίες λογοδοσίας. Σοβαρή μελέτη πριν οποιαδήποτε κίνηση για χωροταξικό ανασχεδιασμό του συστήματος ΑΕΕ.
Β. Η Χρηματοδότηση της ‘Έρευνας και τα Ερευνητικά Προγράμματα: Μεγάλη καθυστέρηση στη χρηματοδότηση της έρευνας με τραγικές συνέπειες για το επιστημονικό δυναμικό της χώρας. Επιτέλους πρέπει να προχωρήσει το συντομότερο με διαφάνεια, αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα. Το ελληνικό πανεπιστήμιο απαιτεί επιτέλους να έχει τη χρηματοδότηση, που από χρόνια δικαιούται.
Γ. Θέματα Διδακτικού Προσωπικού: Ο διορισμός των εκλεγέντων νέων μελών ΔΕΠ: Ο διορισμός των νέων μελών ΔΕΠ δεν πρέπει να εμπλακεί στο μνημονικό 1:5. Απαιτούμε άμεσο διορισμό όλων των εκλεγμένων νέων μελών ΔΕΠ.
Οι διαδικασίες εξελίξεων των μελών ΔΕΠ: Μεγάλο σφάλμα του Υπουργείου Παιδείας, που ενέπλεξε το θέμα των εξελίξεων με το 1:5. Να προχωρήσουν άμεσα όλες οι αιτήσεις για προκήρυξη των εξελίξεων, που βρίσκονται από μήνες στο υπουργείο. Η καθυστέρηση αυτή ήδη συνιστά ένα σοβαρό πρόβλημα για τους συναδέλφους.
Τμήματα Αρχιτεκτονικής & Καλών Τεχνών: Επιμένουμε στην απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής για το θέμα.
407/80: Θα πρέπει πάση θυσία να διασφαλισθεί ότι δεν θα μείνουν γνωστικά αντικείμενα χωρίς διδάσκοντα σχετικό με την επιστημονική περιοχή.
Συνυπηρέτηση συζύγων μελών ΔΕΠ: Διαμαρτυρηθήκαμε για την αλλαγή του νόμου και την εξίσωση με άλλες κατηγορίες δημοσίων υπαλλήλων με διαφορετικά καθήκοντα και υπευθυνότητες.
Δ. Μισθολογικά Πανεπιστημιακών και το Ειδικό Μισθολόγιο: Επιμένουμε στις συγκεκριμένες θέσεις, που επανειλημμένα έχουμε αποστείλει στους συναρμόδιους Υπουργούς – και προφορικά έχουμε διατυπώσει. Ζητάμε την άμεση ενεργοποίηση της τριμερούς επιτροπής των δύο Υπουργείων και των Ομοσπονδιών για να διαμορφώσει τη σχετική πρόταση.
Ε. Οικονομικά των Πανεπιστημίων: Το θέμα είναι σύνθετο. Χρειάζεται σοβαρή μελέτη με στόχο την αύξηση των ιδίων πόρων των ιδρυμάτων (ακίνητη περιουσία, εκμετάλλευση της τεχνολογίας και των επιστημών, διεθνοποίηση, κλπ)
Ζ. Η κατάσταση στο χώρο των «Κολεγίων» και των «Ιδιωτικών Πανεπιστημίων»:
Υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα στο μεταλυκειακό χώρο με πολλαπλά χαρακτηριστικά, θεσμικά, εκπαιδευτικά, οικονομικά, κλπ. Το Υπουργείο πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες σε αυτή την κατεύθυνση.
Θ. Προβλήματα στη σχέση του Υπουργείου Παιδείας και των Ομοσπονδιών. Θέματα σκανδαλολογίας και οικογενειοκρατίας στα Πανεπιστήμια: Η συνάντηση αυτή είναι ουσιαστικά η πρώτη μη εθιμοτυπική, που πραγματοποιεί το παρόν Υπουργείο σε ανώτατο επίπεδο από αναλήψεως της ηγεσίας. Παράλληλα αποτελεί επίσης μοναδικό φαινόμενο η μη πρόσκληση των Ομοσπονδιών από τις Επιτροπές Μορφωτικών Υποθέσεων και Έρευνας και Τεχνολογίας καθ όλη αυτή την περίοδο, κατά την οποία συζητηθηκαν και ψηφηστικάν τουλάχιστον 4 Ν/Σ, που αφορούσαν άμεσα και τα Πανεπιστήμια. Τέλος, στο θέμα των κατηγοριών για οικογενειοκρατεία, λογοκλοπή, διαφθορά, αναξιοκρατεία, που κατά καιρούς εκτοξέυονται και από την πλευρά του Υπουργίου γενικώς εναντίων των πανεπιστημίων και των πανεπιστημαικών, ζητήσαμε όποτε υπάρχουν συγκεκριμένες καταγγελίες, η Πολιτεία να πρόχωρά άμεσα με τα αντίστοιχα όργανα στη διερεύνηση των υποθέσεων και στον καταλογισμό των ευθυνών. Καταδικάζουμε με τον πιο έντονο τρόπο τη λασπολογία, που κατευθύνεται γενικώς εναντίων των πάντων.
ΟΣΕΠ/ΤΕΙ: Ο Πρόεδρος της ΟΣΕΠ/ΤΕΙ αναφέρθηκε διεξοδικά σε όλα τα θέματα, που έχουν απασχολήσει το Συνέδριο και τα θεσμικά όργανα της Ομοσπονδία, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε σειρά ανακοινώσεων. Αυτά συνοπτικά είναι:
Α. Εγκύκλιος 62555/Ε5/1-6-11 του Υφυπουργού κ. Πανάρετου: Η εγκύκλιος είναι απαράδεκτη και ανεφάρμοστη και πρακτικά οδηγεί τα Ανώτατα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα σε λουκέτο, αφού δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στοιχειωδώς στην εκπαίδευση των σπουδαστών τους. Η εγκύκλιος προβλέπει ότι στα τμήματα στα οποία υπηρετούν περισσότερα από δεκαπέντε (15) μέλη Ε.Π., δεν θα δοθούν θέσεις εκτάκτου ή ωρομισθίου προσωπικού. ΟΙ εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας σε κάθε Τμήμα κυμαίνονται μεταξύ 400 και 550, ανάλογα με τη φύση του Τμήματος. Δεδομένου ότι, ο μέσος όρος διδασκαλίας του μόνιμου ΕΠ κυμαίνεται από 10 έως 16 ώρες την εβδομάδα, για να λειτουργήσει το Τμήμα απαιτούνται 31-43 μέλη ΕΠ. Συνεπώς, εάν δεν προσληφθεί έκτακτο Εκπαιδευτικό Προσωπικό, δεν θα διδάσκεται τουλάχιστον το 50% των μαθημάτων.
Β. Χωροταξικός ανασχεδιασμός στα ΑΕΙ, μη εισαγωγή φοιτητών σε 24 Τμήματα ΤΕΙ: Απαιτείται ένας συνολικός χωροταξικός ανασχεδιασμός (με επιστημονικές μελέτες σκοπιμότητας) τόσο της χωροθέτησης όλων των ΑΕΙ, όσο και των επιστημονικών, τεχνολογικών ή διεπιστημονικών αντικειμένων που καλύπτουν. Η μη εισαγωγή φοιτητών σε 24 τμήματα ΤΕΙ δεν έγινε με επιστημονικά και αντικειμενικά κριτήρια, ούτε ελήφθη υπόψη η περιφερειακή ανάπτυξη. Ο Γραμματέας της ΟΣΕΠ-ΤΕΙ Κ. Τσινίδης επεσήμανε ότι ανεστάλη η εισαγωγή φοιτητών ακόμη και σε νεοϊδρυόμενο Τμήμα, για το οποίο δεν ισχύουν τα κριτήρια που επικαλείται το Υπουργείο Παιδείας.
Γ. Εξελίξεις Μελών ΕΠ: Προχωρήσαμε μαζί με την ΠΟΣΔΕΠ στη μηνυτήρια αναφορά γιατί η διαδικασία των εξελίξεων και μονιμοποιήσεων των Μελών ΕΠ καθυστερεί αναίτια, για περισσότερο από 18 μήνες, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των Ιδρυμάτων. Τόνισε ότι αν δεν υπάρξει εξαίρεση από τον περιορισμό του 1:5 στις προσλήψεις νέου εκπαιδευτικού προσωπικού, θα έχουμε συνεχή αύξηση του έκτακτου προσωπικού, το οποίο δεν έχει διοικητικά καθήκοντα και αυτό θα έχει σαν συνέπεια να μην λειτουργούν τα όργανα διοίκησης των Τμημάτων.
Δ. Μισθολόγιο ΕΠ και Ειδικό Μισθολόγιο: Η μισθολογική κατάσταση των Μελών ΔΕΠ και ΕΠ είναι τραγική, σε σύγκριση τόσο με άλλους δημόσιους λειτουργούς, όσο και εργαζόμενους σε υπηρεσίες του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Επιβάλλεται η καθιέρωση ενός ενιαίου ειδικού μισθολογίου για όλους τους λειτουργούς του δημόσιου τομέα.
Ε. Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών: Ο Ν.3685/2008 ορίζει σαφώς ότι τμήματα ΤΕΙ, τα οποία έχουν θετική εξωτερική αξιολόγηση μπορούν να κάνουν αυτοδύναμα μεταπτυχιακά. Έχουν γίνει προτάσεις για μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, οι οποίες κρατούνται στα συρτάρια του υπουργείου παιδείας με τη λογική ότι θα τα δούμε μετά την ψήφιση του νέου νόμου πλαισίου.
ΣΤ. Νέο θεσμικό πλαίσιο στα ΑΕΙ: Πρέπει να υπάρξει ενιαίο θεσμικό πλαίσιο στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και συμφώνησε με τη θέση της ΠΟΣΔΕΠ για την εκλογή των οργάνων διοίκησης.
Ένωση Ελλήνων Ερευνητών: Ο Πρόεδρος της ΕΕΕ αναφέρθηκε στο σοβαρό πρόβλημα της ελλιπούς κρατικής επιχορήγησης των Ερευνητικών Κέντρων /Ινστιτούτων (ΕΚ/Ι) , πρόβλημα το οποίο προς το τέλος του έτους μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία καταβολής της μισθοδοσίας, και εξέφρασε την ελπίδα ότι η πολιτική ηγεσία θα φροντίσει για την έγκαιρη επίλυσή του.
Σε ό,τι αφορά το θέμα των αναδιαρθρώσεων – συγχωνεύσεων είπε ότι τα ερευνητικά κέντρα αποτελούν πιο ευέλικτες δομές από τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και, επιπροσθέτως, υπάρχει για αυτά πλήθος στοιχείων, από τις τρεις εξωτερικές αξιολογήσεις των παρελθόντων δεκαπέντε ετών. Παρόλα αυτά, στο παρελθόν, η πολιτεία προέβη σε μη τεκμηριωμένες, αιφνίδιες απόπειρες αναδιαρθρώσεων, ενώ ακόμη δεν έχει αξιοποιήσει τα στοιχεία των αξιολογήσεων και δεν έχει προβεί σε μια συστηματική συζήτηση για τις αναγκαίες παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να γίνουν στα ΕΚ, με γνώμονα και την εξέλιξη των επιστημονικών πεδίων.
Σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των ΕΚ/Ι, ζήτησε τη συνεργασία του Υπουργείου με την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών, ώστε να προσδιοριστούν από κοινού οι ρυθμίσεις που απαιτούνται για να εξασφαλίζονται ταυτόχρονα (α) η αναγκαία αυτονομία του ερευνητή για την ανέλιξη της ερευνητικής δραστηριότητας και (β) η λειτουργία πολλαπλών μηχανισμών ελέγχου και αποτίμησης.
Τόνισε ότι οι μηχανισμοί επικοινωνίας μεταξύ των πανεπιστημίων-ΤΕΙ και των ΕΚ/Ι θα πρέπει να πολλαπλασιαστούν προκειμένου το δίπολο εκπαίδευση-έρευνα να επιτελέσει ουσιαστικό στοιχείο της παραγωγικής ανάταξης της χώρα μας.
Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε και στο σημαντικό ρόλο της αλληλεπίδρασης των EK/Ι με τον παραγωγικό ιστό της χώρας και τις επιχειρήσεις, προκειμένου να ενισχυθεί η καινοτομική δράση και να μετασχηματιστεί η γνώση σε προϊόντα.
Σχόλιο για τις εκπαιδευτικές υποχρεώσεις των μελών ΔΕΠ και ΕΠ:
Σχετικά με το θέμα που διάφορα Μέσα Ενημέρωσης ανέδειξαν σχεδόν ως το κεντρικό θέμα της συνάντησης, την αύξηση δηλαδή των ωρών διδασκαλίας των μελών ΔΕΠ και ΕΠ, έχουμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
ü Είναι αλήθεια πως, σε κάποιο σημείο της συζήτησης, έγινε αναφορά στην υποχρέωση των μελών ΔΕΠ και ΕΠ για 6-ωρη διδασκαλία την εβδομάδα. Στο σημείο αυτό, όλες οι πλευρές ανέφεραν ότι σε πάρα πολλά Τμήματα η πλειονότητα των συναδέλφων έχουν αρκετά περισσότερες ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως, χωρίς να υπολογίζονται οι υποχρεώσεις στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών. Καμιά περαιτέρω συζήτηση για αλλαγή των θεσμικά κατοχυρωμένων εκπαιδευτικών υποχρεώσεων των διδασκόντων δεν έγινε. Επισημάνθηκε ότι το θέμα των ωρών διδασκαλίας δεν είναι ποσοτικό, γιατί συνδέεται με τη συνάφεια των γνωστικών αντικειμένων, ενώ καμιά περαιτέρω συζήτηση για αλλαγή των προβλεπόμενων εκπαιδευτικών υποχρεώσεων των διδασκόντων δεν έγινε. Άλλωστε το θέμα των εκπαιδευτικών υποχρεώσεων των διδασκόντων/ουσών είναι πρωτίστως θέμα των Τμημάτων, τα θεσμικά όργανα των οποίων, στις πολύ δύσκολες συνθήκες που βρισκόμαστε και στις ακόμη δυσκολότερες που έρχονται, είμαστε βέβαιοι πως θα ανταποκριθούν με απόλυτη υπευθυνότητα.
ü Εκτιμούμε ότι η προβολή του θέματος αυτού υποβαθμίζει αδικαιολόγητα τη σημασία της συνάντησης και γεννά ερωτηματικά για τους πραγματικούς στόχους του Υπουργείου να επανέλθει τελικά, μετά από τόσο καιρό, στο τραπέζι του διαλόγου μαζί μας. Με τον τρόπο αυτό, επιχειρείται να βαθύνει το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών, σε μια περίοδο κατά την οποία –για πολλούς και προφανείς λόγους– η ηγεσία του Υπουργείου θα πρέπει να επιδιώκει στενότερη συνεργασία μαζί μας και να συμβάλλει στην καλλιέργεια κλίματος αμοιβαίας και ειλικρινούς εμπιστοσύνης.
ü Σημειώνουμε επίσης ότι είναι λάθος η εκπαιδευτική διαδικασία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση να αντιμετωπιστεί ως ποσοτικό πρόβλημα. Εάν οι διδάσκοντες/ουσες επωμιστούν γνωστικά αντικείμενα, για τα οποία δεν έχουν πρωτογενή ερευνητική δραστηριότητα, τότε η διδασκαλία υποβαθμίζεται σε απλή μεταφορά παραδεδεγμένων γνώσεων.
ü Η ΠΟΣΔΕΠ και η ΟΣΕΠ/ΤΕΙ, έχοντας επίγνωση των διαστάσεων του αντικειμένου, των σχετικών διεθνών πρακτικών και εξελίξεων, καθώς και των ιδιαιτεροτήτων και υστερήσεων της ακαδημαϊκής πραγματικότητας στη χώρα μας, έχουν από καιρό σχεδιάσει να προσεγγίσουν το ευρύτερο θέμα των «συγχρόνων μεθόδων και της υποστήριξης της εκπαιδευτικής διαδικασίας», διοργανώνοντας σχετική επιστημονική συνάντηση νωρίς το φθινόπωρο, με τη συμμετοχή ειδικών και από σημαντικά Πανεπιστήμια της αλλοδαπής.
ü Επίσης είναι στις προθέσεις των Ομοσπονδιών το θέμα αυτό να αποτελέσει έναν από τους άξονες δραστηριοτήτων του υπό ίδρυση Κέντρου Έρευνας, Μελέτης & Ανάπτυξης Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης & Έρευνας (ΚΕΜΑΤΕΕ).
ΠΡΩΤΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ:
Α) Είναι θετικό το γεγονός ότι έγινε μια ανοικτή και εφ’ όλης της ύλης συζήτηση για τα κεντρικά θέματα, που απασχολούν το χώρο ΑΕΕ.
Β) Επίσης είναι θετικό ότι μετά από την πίεση που δέχτηκε το Υπουργείο, άρχισε επιτέλους να στέλνει για δημοσίευση στο ΦΕΚ προκηρύξεις για εξέλιξη συναδέλφων των ΤΕΙ και των Πανεπιστημίων. Εντούτοις οι δύο ομοσπονδίες επιμένουν στην κατάθεση της μηνυτήριας αναφοράς στην Εισαγγελία Αθηνών, διότι πιστεύουν ότι ήδη έχουν συντελεστεί αξιόποινες πράξεις εις βάρος συναδέλφων από την πλευρά του Υπουργείου.
Γ) Από τη συζήτηση και τις δηλώσεις της πολιτικής ηγεσίας αναδείχτηκε το γεγονός της -επί ένα ολόκληρο χρόνο- προβληματικής διαχείρισης του σημαντικότατου θέματος –ειδικά στη συγκεκριμένη συγκυρία– της χρηματοδότησης της έρευνας στα Ιδρύματα ΑΕΕ από το ΕΣΠΑ. Σημαντική παράληψη η μη λειτουργία σε δεύτερο βαθμό Θεματικών Επιτροπών, ώστε να υπάρξει η στοιχειώδης κανονικοποίηση μεταξύ των διαφόρων επιστημονικών πεδίων. Πράγμα, που εκτός των άλλων είχε ως αποτέλεσμα να βρεθούν εκτός επιλογής προτάσεις κυρίως από τις βασικές επιστήμες, όπου ως γνωστό διεθνώς τα κριτήρια αξιολόγησης είναι πιο αυστηρά. Θα συνιστούσαμε και πάλι στο Υπουργείο να επωφεληθεί την τεράστια εμπειρία, που αναμφισβήτητα διαθέτουν τα μέλη του ΕΣΕΤ, ώστε να διορθώσει τα λάθη που έγιναν μέχρι τώρα και να επισπεύσει τις διαδικασίες. Ως θετικό εκτιμάται το γεγονός των πρόσφατων προκηρύξεων προγραμμάτων.
Δ) Απόλυτα αρνητική χαρακτηρίζεται η τακτική του Υπουργείου σε μια συνάντηση αυτού του επιπέδου και τη συγκριμένη χρονική στιγμή, να μη δώσει κάποια από τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου θεσμικού πλαισίου, που όπως δήλωσε είναι έτοιμο. Ενώ από την άλλη πλευρά την ίδια ώρα κύκλοι του υπουργείου διοχέτευαν στο Συγκρότημα μερικά από τα σημεία του νόμου –είμαστε σε θέση αν το γνωρίζουμε αυτό- και μάλιστα αυτά που αφορούν τους πανεπιστημιακούς δασκάλους. Η τακτική αυτή δεν γνωρίζουμε σε τι αποσκοπεί, πάντως δεν πρόκειται να μας εκφοβίσει.
E) Όλα τα παραπάνω μας γεννούν αμφιβολίες για τις δυνατότητες, που πράγματι διαθέτει η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου να χειριστεί ένα θέμα τεραστίων διαστάσεων όπως είναι αυτό των ριζικών θεσμικών αλλαγών και μεγάλη ανησυχία για την τύχη τους.
Ο Πρόεδρος
Νικόλαος Μ. Σταυρακάκης
Καθηγητής Ε.Μ.Π.
Η Γραμματέας
Ευγενία Μπουρνόβα
Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Κ.Π.Α.
Ο Πρόεδρος
Γιάννης Τσάκνης
Καθηγητής ΤΕΙ Αθήνας
Ο Γραμματέας
Κυριάκος Τσινίδης
Καθηγητής Εφαρμογών ΤΕΙ Λάρισας
Ο Πρόεδρος
Δημήτρης Ε. Λουκάς
Κύριος Ερευνητής Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. "Δ”
Η Γ. Γραμματέας
Μαρία Θ. Στουμπούδη
Δ/ντρια Ερευνών ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου