Ψαλίδι σε εισακτέους και...νεολαίες

Από την εφημερίδα Έθνος

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΑΔΙΠ ΓΙΑ ΑΕΙ- ΤΕΙ

Η Αρχή προτείνει τον περιορισμό του αριθμού των εισακτέων σε τμήματα "κορεσμένων" γνωστικών πεδίων. διαπιστώνει έντονη παρέμβαση των κομμάτων μέσω των νεολαιών τους, που οδηγεί, όπως αναφέρει, συχνά σε διαλυτικά φαινόμενα της εκπαιδευτικής και ερευνητικής διαδικασίας

Στην έκθεση σημειώνεται χαμηλό ποσοστό παρακολούθησης των θεωρητικών μαθημάτων από τους φοιτητές καθώς και υπερβολικά μεγάλος αριθμός επαναληπτικών εξετάσεων των μαθημάτων

Περιορισμό των εισακτέων σε τμήματα "κορεσμένων" επιστημονικών πεδίων, σύμπτυξη ομοειδών σχολών καθώς και αλλαγή στον τρόπο χρηματοδότησης των ΑΕΙ προτείνει μεταξύ άλλων η ΑΔΙΠ (Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση) στην ετήσια έκθεσή της.

Την ίδια στιγμή, διαπιστώνει έντονη παρέμβαση των πολιτικών κομμάτων στα ιδρύματα μέσω των νεολαιών τους, γεγονός που οδηγεί -όπως αναφέρει- συχνά σε διαλυτικά φαινόμενα της εκπαιδευτικής και ερευνητικής διαδικασίας. Τα φαινόμενα αυτά επισημάνθηκαν άλλωστε και από Επιτροπές Εξωτερικής Αξιολόγησης, οι οποίες έκριναν ότι είναι απαραίτητη η απομάκρυνση των πάσης φύσεως κομματικών μηχανισμών από την καθημερινή ζωή των ΑΕΙ.

Κατά τα λοιπά, η ΑΔΙΠ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τα κονδύλια από το ΕΣΠΑ, λέγοντας πως θα πρέπει να υπάρξει επίσπευση της εξωτερικής αξιολόγησης των πανεπιστημιακών τμημάτων, καθώς, αν δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έως 31/12/2012, θα χαθούν πάνω από 1 δισ. ευρώ.

Η Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση υποστηρίζει ότι η οικονομική κρίση που διέρχεται η χώρα μας, επιβάλλει τη μέγιστη αξιοποίηση των πόρων που διαθέτει η Πολιτεία για την ανώτατη εκπαίδευση. Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνει:

περιορισμό του αριθμού των εισακτέων σε τμήματα κορεσμένων γνωστικών πεδίων

σε περιπτώσεις που προσφέρεται το ίδιο αντικείμενο σπουδών σε περισσότερα από ένα ΑΕΙ της ίδιας περιοχής, κρίνεται σκόπιμο να περιοριστεί ο αριθμός των φοιτητών και κατά συνέπεια των προγραμμάτων σπουδών να συμπτυχθούν κατά το δυνατόν τα διάσπαρτα τμήματα του κάθε ανώτατου ιδρύματος πρέπει να υπάρχει αλλαγή κατεύθυνσης στα προγράμματα σπουδών, ούτως ώστε να είναι χρήσιμα για την ανάπτυξη της χώρας για τους φοιτητές με χαμηλά οικογενειακά εισοδήματα, θα πρέπει να ληφθεί σχετική πρόνοια στήριξής τους, όταν εισάγονται σε ΑΕΙ εκτός της περιοχής κατοικίας τους η σίτιση και τα δωρεάν συγγράμματα -για όσο συνεχίζονται- θα πρέπει να προσφέρονται μόνο σε φοιτητές που χρήζουν οικονομικής ενίσχυσης.

Αναφορικά με τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων, προτείνεται η υιοθέτηση ορισμένων κανόνων με βάση τα κριτήρια εκπαιδευτικής απόδοσης, την αναλογία αριθμού φοιτητών ανά διδάσκοντα, τον αριθμό ωρών διδασκαλίας ανάλογα με την κατά περίπτωση διδακτική μέθοδο.

Σχετικά, πάντως, με το μέσο ετήσιο κόστος ανά φοιτητή μεταξύ ομοειδών πανεπιστημιακών τμημάτων όπου παρατηρούνται μεγάλες διαφορές, προτείνεται η χρηματοδότηση των ΑΕΙ να γίνεται με βάση το μέσο κόστος ανά φοιτητή πλήρους φοίτησης, το οποίο θα προσδιορίζεται λαμβάνοντας υπόψη το πραγματικό κόστος του φοιτητή ανά γνωστικό αντικείμενο.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

Ικανοποιητικά τα προγράμματα σπουδών

Τα 2/3 των τμημάτων ΑΕΙ-ΤΕΙ έχουν καταθέσει εκθέσεις εσωτερικής αξιολόγησης από το 2008 έως σήμερα, ενώ για τις μόλις 87 από τις 512 σχολές έχουν συνταχθεί εκθέσεις εξωτερικής αξιολόγησης.

Αναφορικά με την αξιολόγηση από τα ίδια τα ιδρύματα, έχουν κατατεθεί 186 εκθέσεις από τμήματα των ΑΕΙ και 126 από αντίστοιχα των ΤΕΙ (σύνολο 312).

Σύμφωνα με την ΑΔΙΠ, τα περισσότερα προγράμματα σπουδών (άνω του 50%), που αξιολογήθηκαν από ξένους εμπειρογνώμονες, κρίνονται από ικανοποιητικά έως πολύ καλά και μάλιστα ορισμένα "αγγίζουν" το επίπεδο της αριστείας. Για τα υπόλοιπα τμήματα, ωστόσο, οι επιτροπές των ξένων αξιολογητών κάνουν ορισμένες επισημάνσεις. Ειδικότερα :

Ασαφείς στόχοι των προγραμμάτων σπουδών, γεγονός που δημιουργεί σύγχυση ως προς το πλαίσιο προσόντων και τα επαγγελματικά δικαιώματα.

Προγράμματα προπτυχιακών σπουδών με αντικείμενα που αφορούν μεταπτυχιακά προγράμματα ειδίκευσης.

Προγράμματα σπουδών που συνδυάζουν περισσότερες από μία γνωστικές περιοχές.

Υπερβολικά μεγάλος αριθμός απαιτούμενων μαθημάτων για λήψη πτυχίου.

Μεγάλος αριθμός κατευθύνσεων που ευνοεί την υπερεξειδίκευση.

Απουσία τυπικών διαδικασιών αναθεώρησης και αξιολόγησης των προγραμμάτων σπουδών.

Ασάφεια του ρόλου ΑΕΙ και ΤΕΙ, με αποτέλεσμα την ύπαρξη τμημάτων καθαρά τεχνικής/τεχνολογικής κατεύθυνσης σε πανεπιστήμια και το αντίστροφο.

Ενδιαφέροντα συμπεράσματα προκύπτουν και για το διδακτικό έργο. Συγκεκριμένα, επισημαίνεται ότι η διδασκαλία, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, ακολουθεί τις παραδοσιακές μεθόδους και μόνο μικρός αριθμός τμημάτων αξιοποιεί τις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών για την ενεργό εκπαίδευση των φοιτητών, σε αντίθεση με τη διεθνή πρακτική. Τέλος, παρατηρείται χαμηλό ποσοστό παρακολούθησης των θεωρητικών μαθημάτων από τους φοιτητές, παράταση του χρόνου σπουδών και υπερβολικά μεγάλος αριθμός επαναληπτικών εξετάσεων των μαθημάτων.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Σημαντικό το ερευνητικό έργο, ελλείψεις στις υποδομές

Πολύ αξιόλογο σε σχέση με τη χαμηλή χρηματοδότηση που δίνεται από την πολιτεία, χαρακτηρίζεται το ερευνητικό έργο που συντελείται στα ΑΕΙ.

Η ΑΔΙΠ υπογραμμίζει ωστόσο ότι δεν υπάρχουν η "κουλτούρα" και οι μηχανισμοί υποστήριξης για την κατοχύρωση των ευρεσιτεχνιών από τα ΑΕΙ, ενώ για πολλά τμήματα, η ερευνητική δραστηριότητα είναι αποσπασματική, αντικείμενο ατομικών πρωτοβουλιών και δεν αποτελεί απόρροια συστηματικής πολιτικής του τμήματος.

Στο θέμα των κτιριακών υποδομών, υπάρχει διαφορετική εικόνα για τα κεντρικά και τα περιφερειακά ιδρύματα. Ειδικότερα, παρατηρείται έλλειψη υποδομών στα ΑΕΙ των δύο μεγάλων αστικών κέντρων, ενώ αντίθετα στα περιφερειακά, η αξιοποίηση των υποδομών κυμαίνεται από 30-50% του χρόνου ανά εβδομάδα.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ