Το ωράριο (και όχι μόνο) των εκπαιδευτικών στο στόχαστρο του Υπουργείου Παιδείας

Του Χρήστου Κάτσικα


ΤΟ ΩΡΑΡΙΟ (ΚΑΙ ΟΧΙ ΜΟΝΟ) ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ


Οι "συμβουλές" του ΟΟΣΑ, η Υπουργός Παιδείας και το ωράριο των εκπαιδευτικών

Στις 2 Αυγούστου στην Αθήνα ο επικεφαλής του ΟΟΣΑ Angel Gurría («Σύμβουλος της κυβέρνησης μαζί με την ΕΕ και το ΔΝΤ» σύμφωνα με προσφώνηση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης κ. Ε. Βενιζέλου) σε κοινή συνέντευξη Τύπου με υπουργούς της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, παρουσίασε την «Έκθεση» του Οργανισμού για την «ελληνική οικονομία». Ακόμη στα χέρια της υπουργού Παιδείας κ. Άννας Διαμαντοπούλου κατατέθηκε προς «αξιοποίηση» επιμέρους Έκθεση του ΟΟΣΑ που αφορά στην Ελληνική Εκπαίδευση.

Στη συνάντηση της υπουργού Παιδείας Άννας Διαμαντοπούλου με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΟΣΑ, Angel Gurría παραδόθηκε στην υπουργό η μελέτη που διεξήγαγε ο ΟΟΣΑ «Καλύτερες Επιδόσεις και Επιτυχείς Μεταρρυθμίσεις στην Εκπαίδευση, Προτάσεις για την Εκπαιδευτική Πολιτική στην Ελλάδα», για την αναβάθμιση της ποιότητας και την καλύτερη αποδοτικότητα της Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Στη μελέτη που διεξήγαγε ο ΟΟΣΑ για την κατάσταση της Εκπαίδευσης στην Ελλάδα τονίζεται μεταξύ άλλων πως «οι καθηγητές δουλεύουν λιγότερο συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρώπης» και ότι «το κόστος ανά μαθητή στην Ελλάδα είναι υψηλό. Και αυτό εξαιτίας κυρίως της αναλογίας μαθητών - εκπαιδευτικών αφού ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 14,4, όταν στην Ελλάδα (στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση) είναι 10,1 μαθητές ανά δάσκαλο». Παράλληλα τονίζεται ότι «η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες της Ευρώπης, όπου απουσιάζει ένα σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του έργου τους όπως και αξιόπιστοι δείκτες μέτρησης της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας του συστήματος», ενώ εντοπίζονται «χαμηλά ποσοστά αποφοίτησης των σπουδαστών και μεγάλες καθυστερήσεις μέχρι την απόκτηση του πτυχίου».

Αναφέρεται, επίσης, ότι «το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι ένα από τα πλέον συγκεντρωτικά στην Ευρώπη, την ίδια ώρα που σε άλλες χώρες υπήρξε θεαματική αποκέντρωση» και επισημαίνεται ότι «το μεγάλο στοίχημα για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα βρίσκεται στην αποκέντρωση».

Παράλληλα στην έκθεση αναφέρεται ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει προωθήσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στις τρεις βαθμίδες της εκπαίδευσης αλλά και τη διοικητική δομή του εκπαιδευτικού συστήματος. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον θεσμό του νέου σχολείου και το νόμο - πλαίσιο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όπως επισημαίνεται, οι μεταρρυθμίσεις αυτές κινούνται στο πνεύμα των "καλύτερων πρακτικών που έχουν υιοθετηθεί στις χώρες του ΟΟΣΑ".

Τέλος στην Έκθεση διαπιστώνεται ότι η Ελλάδα εμφανίζεται να υστερεί στο διεθνές πρόγραμμα μαθητικής αξιολόγησης PISA σε σχέση με χώρες που έχουν την ίδια ή και χαμηλότερη οικονομική ανάπτυξη, ενώ την τελευταία δεκαετία χώρες που ξοδεύουν το ίδιο ή και χαμηλότερο ποσό ανά μαθητή, σε σχέση με την Ελλάδα, εμφανίζουν μεγαλύτερη πρόοδο στις μαθητικές επιδόσεις. Αντίθετα, η πρόοδος των Ελλήνων μαθητών κινείται με πιο αργούς ρυθμούς.

Τι συστήνει ο ΟΟΣΑ ως «φαρμακευτική αγωγή» για την Ελληνική Εκπαίδευση;

Στην έκθεση υπάρχουν σαφείς προτροπές προς την Ελλάδα για αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών προκειμένου να φτάσει έως το 2015 στα ευρωπαϊκά επίπεδα. Για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση προτείνουν συγχωνεύσεις τμημάτων και ιδρυμάτων και νέα κριτήρια εισαγωγής για τα ΑΕΙ-ΤΕΙ.

Η υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου υπογράμμισε πως "έχουμε από πλευράς του ΟΟΣΑ μία πλήρη ακτινογραφία και για τις τρεις βαθμίδες Εκπαίδευσης και ένα σύνολο εξαιρετικά σημαντικών συστάσεων και προτάσεων, τις οποίες πήραμε και παίρνουμε υπ' όψιν σε όλη την προσπάθεια των αλλαγών στην Παιδεία". Αφορούν, όπως είπε, στη λειτουργία της σχολικής μονάδας, στην αποκέντρωση και την αξιολόγησή της και στο νέο μοντέλο λειτουργίας των ανώτατων ιδρυμάτων, το οποίο προωθούμε.

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΟΣΑ ΚΑΙ ΠΟΙΟΣ Ο ANGEL GURRIA

Ο ΟΟΣΑ (Οργανισμός για την οικονομική συνεργασία και ανάπτυξη και με λατινικούς χαρακτήρες OECD), παλιός γνώριμος του δικομματισμού στο ξήλωμα δικαιωμάτων, είναι ένας διεθνής ιμπεριαλιστικός οργανισμός με 34 κράτη τακτικά μέλη, που δημιουργήθηκε το 1961. Ο ΟΟΣΑ είναι μετεξέλιξη του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Οικονομικής Συνεργασίας, που δημιουργήθηκε το 1948 για να ρυθμίσει τα της «ανοικοδόμησης» της Ευρώπης, με βάση το σχέδιο Μάρσαλ. Ποιας Ευρώπης; Της κατεχόμενης δυτικής Ευρώπης. Πρώτος του γενικός γραμματέας ήταν ο R. Marjolin, στέλεχος της ναζιστικής κυβέρνησης του Πεταίν στο Βισύ της Γαλλίας. Σημερινός γ.γ. του ΟΟΣΑ (από το 2006) είναι ο Angel Gurría, μεξικανός, καταστροφέας της Μεξικανικής οικονομίας 20 χρόνια πριν (υπό τις εντολές του Δ.Ν.Τ.) , άνθρωπος του διεθνούς τραπεζικού κυκλώματος και υπουργός Οικονομίας της διαβόητης κυβέρνησης Zedillo.

Είναι ο ίδιος Οργανισμός που στην Έκθεσή του για την Ελληνική οικονομία αφού αποδίδει εύσημα και απλόχερη στήριξη στην ελληνική κυβέρνηση για να «αντέξει» τον νέο -και πιο επώδυνο- γύρο μεταρρυθμίσεων, εξίσου γενναιόδωρα εισηγείται 25 χρόνια άγριας λιτότητας, θεωρώντας πως αυτή η πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει διέξοδο από την κρίση χρέους της ελληνικής οικονομίας. Παράλληλα δεν παραλείπει σε ένα άνευ προηγουμένου πολιτικό παραλήρημα να προτείνει την άρση της μονιμότητας για τους νεοπροσληφθέντες στο δημόσιο, την περαιτέρω ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας με ενίσχυση της προσωρινής απασχόληση και των μισθών κάτω από τη σύμβαση, την αύξηση κατά 2 χρόνια του πραγματικού ορίου συνταξιοδότησης, την αύξηση της συμμετοχής του ασφαλισμένου στην υγεία καθώς και τη νέα μείωση του αφορολογήτου ορίου καθώς και μια σειρά νέων φοροεισπρακτικών μέτρων! Παράλληλα ο διεθνής οργανισμός εισηγείται ακόμα το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, το οποίο ούτως ή άλλως έχουν δρομολογήσει κυβέρνηση και τρόικα, αλλά και την παράδοση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στα χέρια του ξένου χρηματιστικού κεφαλαίου!

ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Στοιχειώδη γνώση να έχει κάποιος από την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης και από τις εκπαιδευτικές πολιτικές καταλαβαίνει τι σημαίνουν οι προτροπές αυτές του «αθώου» και «ουδέτερου» αυτού Οργανισμού που χρόνια τώρα πασχίζει να προσαρμόσει την εκπαίδευση και την εργατική δύναμη στις «νέες συνθήκες», κοντολογίς, στην ευελιξία, αποδοτικότητα, ανταγωνιστικότητα, επιχειρηματικότητα, απασχολησιμότητα, κόστος, κλπ, αλλά και να τις αναπτύξει, να τις τυποποιήσει περισσότερο, να τις μετρήσει και να τις ελέγξει, ώστε να διαμορφώσει το σημερινό εργαζόμενο: με εργασιακές προδιαγραφές 19ου αιώνα και παραγωγικές δυνάμεις 21ου αιώνα!

Ωστόσο αυτή είναι η μια πλευρά. Η άλλη πλευρά είναι ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιεί και παρουσιάζει η εκάστοτε πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας τις λεγόμενες προτάσεις του υπερεθνικού αυτού οργανισμού. Είναι φανερό ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας έχει πάρει ήδη τις αποφάσεις της για ένα πολύ σημαντικό θέμα οι οποίες αν υλοποιηθούν δίνουν ένα ακόμη συντριπτικό χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις στο χώρο του δημόσιου σχολείου: Πρόκειται για το μηδενισμό των προσλήψεων, τον περιορισμό του αριθμού των σχολικών μονάδων, την αύξηση των μαθητών στο τμήμα και βεβαίως την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών. Ήδη έχει κάνει τα πρώτα βήματα με τη μείωση των προσλήψεων τα δυο τελευταία χρόνια (από 6-7.000 μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών το χρόνο, το 2010 επέβαλε 2.850 προσλήψεις και το 2011 μόλις 600 περίπου), με τον περιορισμό των σχολικών μονάδων (με 1000 περίπου σχολεία λιγότερα θα ξεκινήσει η σχολική χρονιά 2011/12 και έπεται συνέχεια τα επόμενα χρόνια) και με την αύξηση του αριθμού στο τμήμα.

Τώρα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας εργάζεται μεθοδικά για την αύξηση του ωραρίου των εκπαιδευτικών. Κάθε πόλεμος αρχίζει με τα λόγια και το υπουργείο Παιδείας έχει συμπληρώσει πολλά ένσημα στην προσπάθειά του να πείσει την κοινή γνώμη ότι οι εκπαιδευτικοί εργάζονται εξαιρετικά λίγες ώρες. Τώρα παρουσιάζει με επικοινωνιακή μαεστρία τις «οδηγίες» του ΟΟΣΑ σαν μια αναμφισβήτητη «ιατρική γνωμάτευση» για τη σωτηρία της εκπαίδευσης στη χώρα μας. Αμέσως μετά, στην κατάλληλη συγκυρία, είναι σίγουρο ότι θα προχωρήσει στην «αναμόρφωση του ωραρίου των εκπαιδευτικών» σαν το επόμενο βήμα της καθιέρωσης από το φθινόπωρο του πλήρους οχταώρου στο στενό δημόσιο τομέα και την απογευματινή λειτουργία υπηρεσιών αιχμής, όπως εφορίες, πολεοδομίες και ασφαλιστικά ταμεία.

ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΧΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Στην προηγούμενη Έκθεσή του (1) για την Ελληνική Οικονομία (Ιούλιος 2009), ο Οργανισμός για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (OΟΣA: OECD) προετοίμασε το έδαφος για την επιβολή μέτρων, ανάμεσα σε άλλα και στην εκπαίδευση, η υλοποίηση των οποίων θα δημιουργήσει ένα εφιαλτικό μέλλον για την εκπαίδευση, τους εκπαιδευτικούς και τους σπουδαστές στη χώρα μας.

Για την παιδεία ο ΟΟΣΑ αφιέρωσε το 4ο Κεφάλαιο, περίπου τις 30 τελευταίες σελίδες της Έκθεσης. Εισηγούνταν τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων και την επιβολή διδάκτρων για τη φοίτηση στις προπτυχιακές σπουδές των κρατικών πανεπιστημίων (στις μεταπτυχιακές το θεωρεί αυτονόητο), την αξιολόγηση των πανεπιστημίων και την σύνδεση της χρηματοδότησής τους με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης, την «αυτονομία» των ΑΕΙ σε θέματα πρόσληψης προσωπικού και επιλογής φοιτητών, την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και των σχολείων με βάση τις επιδόσεις των μαθητών, τον διαχωρισμό των εξετάσεων για το απολυτήριο του Λυκείου από τις εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ, την εισαγωγή νέων προγραμμάτων διδασκαλίας, την υποχρέωση μονοετούς κατάρτισης πριν το διορισμό των εκπαιδευτικών κλπ.

ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΥΡΥΔΙΚΗ (EURYDICE)

Παράλληλα την ίδια περίοδο η ετήσια έκδοση «Αριθμοί-κλειδιά της εκπαίδευσης στην Ευρώπη – 2009», που εξέδωσε το δίκτυο Eurydice (2), επιχειρεί να επιβάλλει τη «γραμμή» των Βρυξελλών για την εκπαίδευση έτσι ώστε η κάθε χώρα να προσαρμοστεί κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές. Παρ΄ όλη την υπερκατανάλωση εύηχων λέξεων και επιδέξιων λόγων για να θολώσουν τις πραγματικές τους στοχεύσεις, η κατεύθυνση των Βρυξελών είναι φανερή. Στοχεύουν στο βάθεμα του ιδιωτικοποιημένου, πειθαρχημένου, ευέλικτου και αποδοτικού στα κυρίαρχα συμφέροντα σχολείου που θα παράγει εργατικό δυναμικό φτηνό, χωρίς δικαιώματα, αλλά καταρτισμένο με εκείνες τις χρηστικές δεξιότητες που απαιτεί το κεφάλαιο για αύξηση της κερδοφορίας του.

Στο εισαγωγικό σημείωμα της έκδοσης αναφέρεται με σαφήνεια ότι «έχοντας ως γνώμονα τη στρατηγική της Λισσαβόνας σύμφωνα με την οποία, η εκπαίδευση χρειάζεται να αποτελέσει τον κινητήριο μοχλό για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της Ευρώπης, τα Κράτη-Μέλη προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης προκειμένου να επιτύχουν τον συγκεκριμένο στόχο. Υπό αυτό το πρίσμα, η μελέτη των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών συστημάτων καθίσταται επιβεβλημένη, καθώς φέρνει στο φως αφ’ ενός μεν τις καλές πρακτικές που θα πρέπει να υιοθετηθούν αφετέρου δε τις αδυναμίες που θα πρέπει να εξαλειφθούv».

Έτσι, στην ετήσια έκδοση «Αριθμοί-κλειδιά της εκπαίδευσης στην Ευρώπη – 2009», ουσιαστικά και τυπικά καταγράφεται ο βαθμός προσαρμογής των κρατών - μελών στα παρακάτω μέτρα-στόχους που έχει εδώ και χρόνια θέσει η ΕΕ: Αυξημένη αυτονομία των σχολών σε συνδυασμό με αύξηση της εξωτερικής αξιολόγησης, δίδακτρα (οι σπουδαστές καλούνται να συμβάλλουν στη χρηματοδότηση του κόστους των σπουδών τους όπως ήδη γίνεται σε 16 χώρες), δημιουργία μηχανισμών χρηματοδότησης από διαφοροποιημένες πηγές, αυστηρότερες διαδικασίες επιλογής για την εισαγωγή στα Πανεπιστήμια και περιορισμός του αριθμού των εισακτέων, αποκέντρωση της εκπαίδευσης με διαφοροποίηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, του περιεχομένου της γνώσης που λαμβάνουν οι μαθητές, γενίκευση και αύξηση των τροφείων στην προσχολική αγωγή, σπάσιμο των σπουδών των Ανώτατων σχολών.

Ο ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ “PISA”

Αν όμως οι παραπάνω συνταγές του Ο.Ο.Σ.Α και της Ε.Ε. στοχεύουν στις «δομές και τις υποδομές» του εκπαιδευτικού συστήματος, ο γνωστός διεθνής διαγωνισμός PISA (3) στοχεύει στο «περιεχόμενο» της εκπαίδευσης. Χέρι – χέρι ο διεθνής διαγωνισμός PISA επιχειρεί με όχημα τα πορίσματά του (μέσα από τον έλεγχο των αναγνωστικών, μαθηματικών και φυσικών ικανοτήτων των μαθητών) να προσανατολίσει την σχολική εκπαίδευση σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Στην πράξη οι στόχοι του προωθούν αντί της γνώσης τη δεξιότητα. Για να πάει καλά μια χώρα στο διαγωνισμό πρέπει οι μαθητές της να έχουν αντιμετωπίσει τη Γλώσσα σχεδόν αποκλειστικά ως εργαλείο επικοινωνίας, να έχουν διδαχτεί από τα Μαθηματικά κυρίως μεθόδους επίλυσης πρακτικών προβλημάτων, ενώ στις Φυσικές επιστήμες να μην έχουν εμβαθύνει στο γιατί αλλά στο πώς. Έτσι, το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει, προσαρμοζόμενο στους στόχους του προγράμματος, να «προπονεί» τους μαθητές σε τέτοιου είδους θέματα αντί να τους διδάσκει, να τους καταρτίζει αντί να τους εκπαιδεύει.

Όπως γίνεται κατανοητό η κατάταξη της χώρας μας στις τελευταίες θέσεις χρησιμοποιείται ως τεκμήριο από όποιον θέλει είτε να κατακρίνει την εκπαιδευτική πολιτική των κυβερνήσεων είτε να κατακεραυνώσει συνολικά τους εμπλεκόμενους στη διαδικασία της εκπαίδευσης (δασκάλους, καθηγητές, γονείς, μαθητές) για την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων τους.

ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

Είναι φανερό ότι ο κυρίαρχος σχεδιασμός της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης στοχεύει ευθέως στη διατύπωση νέας πρότασης για το μοντέλο του σχολείου και του μαθητή / εκπαιδευτικού. Το σχολείο των «εκπαιδεύσιμων» στην κοινωνία των «απασχολήσιμων» είναι αδύνατο να λειτουργήσει αν δεν μεταλλαχθούν τα «υποκείμενά» του. Από τη μια το φτηνό, ιδιωτικοποιημένο και «αποδοτικό» σχολείο χρειάζεται υποταγμένους και άβουλους εκπαιδευτικούς, χειραγωγημένους, με σχέσεις εργασίας τις οποίες καθορίζει η ανασφάλεια, οι εξετάσεις και το ρουσφέτι. Από την άλλη, η κυρίαρχη μορφωτική προτεραιότητα της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης για τη διαμόρφωση - αξιοποίηση των εργαζομένων, στηρίζεται σε ένα είδος γενικής μόρφωσης το οποίο δεν καλλιεργεί και δεν αναπτύσσει την συνθετική - αναλυτική σκέψη, δεν δίνει τις βάσεις για την ερμηνεία της κοινωνίας και του κόσμου.

Αλλά ας δούμε αναλυτικά

Τόσο στην Έκθεση του ΟΟΣΑ “Greece - Economic Surveys – 2009” όσο και στην Έκδοση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ««Αριθμοί-κλειδιά της εκπαίδευσης στην Ευρώπη – 2009» τονίζεται η ανάγκη να αυξηθούν οι πηγές χρηματοδότησης πέρα από τη δημόσια χρηματοδότηση. Και για τους δυο οργανισμούς τα δίδακτρα είναι μια ευρέως διαδεδομένη μορφή ιδιωτικής συμμετοχής που έχει εγκριθεί σε 16 χώρες. Στην Έκθεση της Ευρυδίκης επισημαίνεται ότι μέχρι στιγμής τα δίδακτρα στις προπτυχιακές σπουδές έχουν υιοθετηθεί ως βασικός μοχλός ιδιωτικής χρηματοδότησης σε 16 κράτη και ότι το ύψος τους ποικίλλει, από τα 1.060 ευρώ ετησίως στην Ισπανία, τα 1.496 ευρώ στην Ολλανδία, στα 3.869 στην Αγγλία και τα 8.601 στη Λετονία.

Στη χώρα μας μέχρι σήμερα δίδακτρα υπάρχουν μόνο στα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα και η κυρίαρχη τάση είναι η επέκτασή τους σε όλο το εύρος των μεταπτυχιακών σπουδών. Ωστόσο, η απουσία φοιτητικής μέριμνας, επιβαρύνει εδώ και αρκετά χρόνια ένα μεγάλο μέρος των προπτυχιακών φοιτητών κυρίως αυτούς που σπουδάζουν εκτός τόπου μόνιμης κατοικίας (πάνω από 100.000 συνολικά. Το κόστος σε αυτές τις περιπτώσεις κυμαίνεται από 6-10.000 ευρώ ετησίως για την κυρίως κάλυψη της στέγης και της σίτισης καθώς η κρατική φοιτητική μέριμνα καλύπτει μόνο το 10% περίπου των αναγκών.

Το ζητούμενο για τη μορφωτική αντίληψη της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης δεν είναι η σύνθεση των γνώσεων, η κατανόηση της κοινωνίας και του κόσμου, πολύ περισσότερο δεν είναι η ανάπτυξη δυνατοτήτων για την αλλαγή της κοινωνίας. Tο εκπαιδευτικό σύστημα, στο πλαίσιο αυτό, ενδιαφέρεται να δώσει στον κάθε μαθητή όχι παιδεία, αλλά "θραύσματα γνώσης", ένα "κουτί πρώτων βοηθειών", "βασικές δεξιότητες" με τις οποίες θα μπορεί να πλοηγηθεί στην αγορά εργασίας. Όμως, η εκπαίδευση των δεξιοτήτων και ο κατακερματισμός της γνώσης παίζει και ένα σημαντικό ιδεολογικό ρόλο. O εργαζόμενος εκτός από δεξιότητες πρέπει να είναι και πειθήνιος σε ό,τι υπαγορεύει η εργοδοσία και η κυρίαρχη ιδεολογία.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Η Έκθεση “Greece - Economic Surveys – 2009” που παρουσιάστηκε στο Παρίσι τον Ιούλιο του 2009 είναι 156 σελίδες και αγγίζει όλες τις πτυχές της οικονομικής ζωής. Μπορεί να την διαβάσει κανείς στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://oberon.sourceoecd.org/upload/1009151etemp.pdf

2. Σύμφωνα με τις διακηρύξεις του «το Δίκτυο ΕΥΡΥΔΙΚΗ (www.Eurydice.org) είναι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Πληροφόρησης για την Εκπαίδευση. Αποστολή του Δικτύου είναι η μελέτη και παρακολούθηση των εκπαιδευτικών συστημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η συλλογή και ηλεκτρονική διαχείριση των πληροφοριών και η διάδοση των αποτελεσμάτων. Εκπονεί συγκριτικές μελέτες για τα εκπαιδευτικά συστήματα και για θέματα κοινού ενδιαφέροντος σε κοινοτικό επίπεδο, αναπτύσσει χρήσιμους δείκτες για τους αρμόδιους για θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής και διαχειρίζεται μια μεγάλη βάση δεδομένων για τα εκπαιδευτικά συστήματα» (Αριθμοί-Κλειδιά για την Εκπαίδευση 2009 - Ελληνική Μονάδα του Δικτύου "Ευρυδίκη")

Στο δίκτυο Eurydice περιλαμβάνονται οι 31 χώρες που συμμετέχουν στο κοινοτικό πρόγραμμα δια βίου εκπαίδευσης και κατάρτισης (τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα κράτη μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου και η Τουρκία). Ο συντονισμός και η διαχείρισή του αναλαμβάνονται από τον Εκτελεστικό Οργανισμό Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών Θεμάτων και Πολιτισμού που εδρεύει στις Βρυξέλλες, ο οποίος συντάσσει τις εκδόσεις του και χειρίζεται τις βάσεις δεδομένων του.

3. Ο όρος PISA είναι το ακρωνύμιο στην Αγγλική γλώσσα του Διεθνούς Προγράμματος Αξιολόγησης των Μαθητών ("Programme for International Student Assessment"). Το πρόγραμμα PISA είναι πρόγραμμα του ΟΟΣΑ (συμμετέχουν περίπου 60 χώρες από όλο τον κόσμο) το οποίο, σύμφωνα με τις διακηρύξεις του οργανισμού «διερευνά την ικανότητα δεκαπεντάχρονων μαθητών να χρησιμοποιούν γνώσεις και δεξιότητες σε βασικά γνωστικά πεδία, όπως στην κατανόηση κειμένου, στα μαθηματικά, στις φυσικές επιστήμες. Επιπλέον διερευνά την ικανότητα των μαθητών να αναλύουν, να επιχειρηματολογούν αλλά και να εκφράζονται αποτελεσματικά, όταν μελετούν, ερμηνεύουν και επιλύουν προβλήματα της καθημερινής ζωής».

Η επίσημη έναρξη του στα μέσα της δεκαετίας του 1990 έγινε το 1997. Κάθε κύκλος έρευνας του Προγράμματος PISA έχει τρεις φάσεις. Η πρώτη φάση του Α’ κύκλου έρευνας πραγματοποιήθηκε το 2000, η δεύτερη φάση το 2003 και η τρίτη φάση το 2006. Η έναρξη του Β’ κύκλου έγινε το 2009 και είναι η πρώτη φάση του Β’ κύκλου. Οι επόμενες φάσεις του ίδιου κύκλου θα γίνουν το 2012 και το 2015.

Το Πρόγραμμα PISA χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τις άμεσες εισφορές των χωρών που συμμετέχουν, μέσω του Υπουργείου Παιδείας της κάθε χώρας.