Νέοι Αμερικανοί ανακαλύπτουν την παιδεία μας

Απο την Καθημερινή

Του Θαναση Tσιγγανα

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή στην Αιανή, την ιστορική σήμερα έδρα του Δήμου Κοζάνης, πραγματοποιείται ο δρόμος του Απολλόδωρου. Ενας αγώνας δρόμου 5.000 μέτρων προς τιμήν του αρχαίου Αιαναίου Ολυμπιονίκη δρομέα, που μόνο ο Δίας κατάφερε να νικήσει στο βουνό της Κυλλήνης ρίχνοντας πάνω του έναν κεραυνό.

Κάθε Ιούλιο, μαζί με τους δεκάδες νέους της Αιανής, στα βήματα του Ολυμπιονίκη της αρχαίας Μακεδονίας τρέχουν και νέοι από τη Βιρτζίνια, τη Μασαχουσέτη, το Ιλινόι, τη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ, με έπαθλο το δάφνινο στεφάνι του νικητή. Πριν από λίγες ημέρες, στη 10η διοργάνωση του δρόμου και των άλλων εκδηλώσεων που πραγματοποιεί το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής, 45 Aμερικανοί από διάφορες πολιτείες ήταν πάλι παρόντες σ’ αυτό το ετήσιο ραντεβού.

Είναι η δεύτερη φουρνιά νέων Αμερικανών που κατέφθασαν φέτος στην Κοζάνη. Τον Ιούνιο και για τρεις εβδομάδες το Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής φιλοξένησε για μαθήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας άλλη μία (μικρότερη) ομάδα Αμερικανών φοιτητών, στο πλαίσιο της συνεργασίας που έχει οικοδομηθεί από το 1995 με το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών που λειτουργεί εκεί. «Δεκάδες φοιτητές από τις ΗΠΑ, και όχι μόνον Ελληνοαμερικανοί, όλα αυτά τα χρόνια μετέχουν της ελληνικής παιδείας», υπογράμμισε μιλώντας στην «Κ» η αρχαιολόγος δρ Γεωργία Καραμήτρου. Η προσπάθεια εκπαίδευσης σε θέματα Αρχαιολογίας και Ιστορίας είχε ξεκινήσει στο μουσείο με ομογενείς, αλλά σήμερα μόνο οι μισοί από όσους φθάνουν κάθε καλοκαίρι στην Κοζάνη είναι Ελληνοαμερικανοί. Στον δρόμο του Απολλόδωρου, στα 10 χρόνια της διοργάνωσής του, έτρεξαν περίπου 450 Αμερικανοί, μερικοί για δεύτερη φορά.

Η Αιανή Κοζάνης και το Μπρίστολ του Κονέκτικατ έχουν αναπτύξει άλλωστε αδελφική σχέση, καθώς εκεί ρίζωσαν στο παρελθόν Κοζανίτες μετανάστες (και ευεργέτες της πόλης, όπως η οικογένεια Μαμάτσιου), και σήμερα φιλοξενεί ένα μικρό ελληνικό μουσείο με αντίγραφα ευρημάτων από την αρχαία Αιανή και την αρχαία Μακεδονία. Στο Κονέκτικατ η προσπάθεια διατήρησης της ελληνικής παιδείας, της γλώσσας, της ιστορίας και το ενδιαφέρον για την ελληνική μυθολογία βρίσκονται σε νέα άνθηση, λέει ο κ. Ηλίας Τομάζος, καθηγητής στο εν λόγω πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο του Ρόουντ Αϊλαντ.

Ο ίδιος, με καταγωγή από τη Ρόδο, είναι ο δημιουργός της ελληνικής εταιρείας «Παιδεία». Αποστολή της, η προώθηση της ελληνικής παιδείας σε Ελληνες τρίτης και τέταρτης γενιάς, που δεν διδάχθηκαν τα ελληνικά στο σχολείο. Με τη βοήθεια και του Ελληνα αντιπρύτανη στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, οργάνωσε τις εγκαταστάσεις του Κέντρου με αίθουσες διδασκαλίας και βιβλιοθήκη, εκκλησία και ένα ανοιχτό θέατρο κατασκευασμένο από μάρμαρο, αντίγραφο αυτού της Επιδαύρου. Οι δραστηριότητες της «Παιδείας» επεκτάθηκαν σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ και δημιουργήθηκαν έδρες ελληνικών σπουδών σε πολλά πανεπιστήμια. Στο Ρόουντ Αϊλαντ δημιουργήθηκε ακόμη ένα τμήμα Ελληνιστικών Σπουδών κι ένα δεύτερο υπαίθριο ελληνικό θέατρο. Το Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ αποδέχθηκε πρόταση του κ. Τομάζου να δίνεται η δυνατότητα στους φοιτητές του πανεπιστημίου να παρακολουθούν ένα εξάμηνο από τις σπουδές τους σε ελληνικά πανεπιστήμια. Ετσι, κάθε χρόνο μεγάλος αριθμός φοιτητών επισκέπτεται την Ελλάδα και φοιτά σε ελληνικά πανεπιστήμια.

«Τα παιδιά που έρχονται την Ελλάδα ξαναγεννιόνται, τα προγράμματά μας ενδυναμώνονται και το μεγάλο κέρδος είναι», λέει ο κ. Τομάζος, «όταν όλοι αυτοί οι φοιτητές επιστρέφουν στην Αμερική κρατώντας μόνιμη σχέση με την Ελλάδα και συνδέοντας την επαγγελματική τους πορεία με τα ελληνικά». Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών διαθέτει κάθε χρόνο 150.000 δολάρια για 20 προγράμματα που σχετίζονται με την εκπαίδευση των νέων στα ελληνικά, ποσόν που συγκεντρώνεται από χορηγίες (ακόμα και του ενός δολαρίου), ενώ οι φοιτητές (ειδικά αυτό το καλοκαίρι) καλύπτουν οι ίδιοι το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων τους.

Αυτές τις μέρες η πολυμελής ομάδα των φοιτητών, με τους καθηγητές τους από το Κονέκτικατ, ταξιδεύουν στο Αιγαίο και σε άλλες αρχαιολογικές περιοχές και πόλεις της Ελλάδας «καταθέτοντας το μήνυμα», όπως λέει και ο κ. Τομάζος, «ότι ο Ομηρος ζει και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού».