Συμβουλές για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού, του Στέλιου Μαρίνη

Συμβουλές για τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού

Κακός μπελάς είναι για τους περισσότερους υποψηφίους η συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου υποψηφίου για τις ανώτατες και ανώτερες σχολές. 296 επιλογές έχει να ταξινομήσει όποιος επιλέγει 4ο και 5ο Επιστημονικό Πεδίο. Με τι κριτήρια και τι γνώσεις θα το κάνει;

Ας δούμε ποια κριτήρια επικρατούν συνήθως αξιολογώντας τα.

Η επαγγελματική αποκατάσταση

Όσο κι αν με πικραίνει το να είναι αυτό το κριτήριο από τα πρώτα καθώς προσγειώνει τον μέχρι χτες έφηβο στη σκληρή πραγματικότητα ευθυνών και υποχρεώσεων, δεν μπορεί να αγνοηθεί. Γεννιούνται όμως δύο μεγάλα ζητήματα που συχνά παραμερίζονται:

Ξέρουμε ποιο πτυχίο θα εξασφαλίζει ευκολότερα δουλειά όταν ο υποψήφιος θα είναι πτυχιούχος;

Η απάντηση είναι όχι, με εξαίρεση τις στρατιωτικές σχολές κι εκείνες των σωμάτων ασφαλείας. Υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε, αλλά είναι πάντα παρακινδυνευμένες, πολύ δε περισσότερο σήμερα που το μέλλον της χώρας είναι τελείως δυσανάγνωστο. Κάποια πτυχία κάποτε έδιναν προοπτική για διορισμό στο δημόσιο. Τώρα κανείς δεν ξέρει αν θα υπάρχει δημόσιο σε πέντε χρόνια. Με την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΕ έγινε ταχεία συρρίκνωση του παραγωγικού τομέα ανατρέποντας όποιες προβλέψεις έδιναν κάποτε την πρωτοπορία στις Πολυτεχνικές Σχολές. Θα συνεχιστεί ή θα ανατραπεί αυτή η εικόνα; Τα παραδείγματα είναι πολλά, ώστε συμβουλεύω τους υποψήφιους να μην παρασύρονται από εκτιμήσεις που ακούν δεξιά και αριστερά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσο πιο γενικό είναι το αντικείμενο μιας σχολής, τόσο αυξάνονται οι ευκαιρίες, εφόσον μετά το πτυχίο ο νέος συνεχίσει σε ένα μεταπτυχιακό που τότε θα ξέρει ότι τον εξασφαλίζει.

Ταιριάζουν το επάγγελμα, αλλά και το περιεχόμενο των σπουδών στον συγκεκριμένο άνθρωπο; Και σε δεύτερο, αλλά όχι κατώτερο επίπεδο, του δημιουργούν κίνητρο να μελετήσει ή τον απωθούν; Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις φοιτητών που τα παράτησαν ή τα κατάφεραν να τελειώσουν, αλλά έχουν συσσωρεύσει τόνους πίκρας και απογοήτευσης.

Τέλος, σε μια ανταγωνιστική οικονομία, δεν αρκεί το πτυχίο ή και το μεταπτυχιακό, αλλά χρειάζονται και ουσιαστικά προσόντα. Τέτοια πολύ δύσκολα θα αποκτήσει όποιος σπούδασε εξ ανάγκης κάτι που ποτέ δεν τον ενέπνευσε.

Το κύρος της σχολής

Κάποιες σχολές διατηρούν ένα κύρος, ένα καλό όνομα στον κόσμο. Ιατρική, Νομική, Πολυτεχνείο είναι οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Αν εκείνο που ενδιαφέρει τον υποψήφιο είναι να του λένε όλοι στη γειτονιά μπράβο, ας διαλέξει με αυτό το κριτήριο, αλλά μην περιμένει τίποτε από εκεί και πέρα. Είναι ένα κριτήριο που δεν θα έπρεπε να μπαίνει. Η σύζυγός μου μπήκε στο Πολυτεχνείο γιατί εκεί έμπαιναν όλοι οι άριστοι που τα κατάφερναν στα μαθηματικά. Αν και έκανε αξιολογότατη καριέρα ως μηχανικός, σε ώριμη ηλικία ακολούθησε την καρδιά της κι έγινε μια εξαιρετική ψυχοθεραπεύτρια σπουδάζοντας από την αρχή.

Οι βάσεις

Είναι το τελευταίο που πρέπει να απασχολεί στις πρώτες του προτιμήσεις τον υποψήφιο. Πέραν του ότι ουδείς ξέρει πώς θα διαμορφωθούν, δεν έχουν καμιά σχέση όταν συμπληρώνει το μηχανογραφικό, αφού το μόνο που ρισκάρει είναι το πάτημα του πλήκτρου στον υπολογιστή τώρα με την ηλεκτρονική υποβολή. «Έχω μόνο 16000 μόρια, επιθυμώ διακαώς τη Νομική αλλά δε μου φτάνουν». Ε και; Αν δε σου φτάσουν δε θα μπεις. Το κριτήριο θα είχε νόημα μόνο αν ο αριθμός των σχολών που επιτρέπεται να δηλώσει ο υποψήφιος ήταν περιορισμένο ή αν η σειρά προτίμησης έπαιζε ρόλο. Κανένα από τα δύο δεν συμβαίνει. Μίλησα όμως μόνο για τις πρώτες προτιμήσεις. Για τι επόμενες, για εκείνες που θα συμπληρώσει ο υποψήφιος αφού εξαντληθούν οι σχολές που θέλει, με όποια κριτήρια τις έχει επιλέξει, τότε είναι χρήσιμο να συμβουλευτεί τις βάσεις και δίνοντας ένα σημαντικό περιθώριο μεταβολής της τάξης των 1000 μορίων π.χ. να εντοπίσει ποιες σχολές βρίσκονται στην γκάμα αυτή για να αρχίσει να ερευνά και να μαθαίνει γι αυτές. Αυτό το προτείνω επειδή είναι αδύνατο να ενημερωθεί καθένας πλήρως για όλες τις σχολές. Περιορίζοντας τον αριθμό τους μπορεί να ανακαλύψει «διαμάντι».

Η πόλη που βρίσκεται κάθε σχολή

Αν η οικογένεια έχει τα οικονομικά μέσα –κάτι που σπανίζει πια βέβαια-, οι σπουδές μακριά από το σπίτι δίνουν στους νέους πολλά θετικά εφόδια. Μαθαίνουν να οργανώνουν τη ζωή τους, γίνονται υπεύθυνοι, απογαλακτίζονται από την οικογένεια όχι βίαια μιας και το σπίτι είναι πάντα εκεί, δημιουργούν ενδιαφέροντες συχνά κοινωνικούς κύκλους και πολλά άλλα. Αν η οικογένεια αδυνατεί τελείως, δεν τίθεται ζήτημα, εκτός αν το παιδί έχει τα κότσια να δουλέψει για να τα καταφέρει, αλλά μόνο εφόσον η συγκεκριμένη σχολή είναι σίγουρα αυτό που του ταιριάζει και του δίνει τις καλύτερες προοπτικές. Το ίδιο κριτήριο ισχύει και για τις οικογένειες που μπορούν να στηρίξουν το παιδί σε μια τέτοια επιλογή, αλλά με οικονομικές θυσίες.

Ποια είναι όμως τα «σωστά» κριτήρια

Σε ένα άρθρο που απευθύνεται σε όλους η απάντηση δεν είναι εύκολο να είναι πλήρης. Τα κριτήρια πρέπει να είναι τι ταιριάζει στο παιδί και τι πραγματικά επιθυμεί και ως επάγγελμα και ως περιεχόμενο σπουδών. Μερικές περιπτώσεις είναι προφανείς. Ένα παιδί που δεν σταματάει να κινείται, εύκολα καταλαβαίνουμε ότι δεν θα γίνει ο ιδανικότερος συμβολαιογράφος. Άλλες είναι δυσκολότερο να αναγνωριστούν και καλό θα ήταν το παιδί να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα Επαγγελματικού προσανατολισμού από ειδικό ψυχολόγο. Μπορεί όμως και με τη συνδρομή της οικογένειας και ατόμων του περιβάλλοντός του που εμπιστεύεται να διερευνήσει το θέμα, αρκεί ο στόχος να είναι αυτός: Η διερεύνηση των αξιών, της ιδεολογίας, της προσωπικότητας, των επιθυμιών και, λιγότερο, των δεξιοτήτων. Αυτά πρέπει να συζητήσει ο νέος και όχι «ποια σχολή είναι καλή». Καλή σχολή είναι για τον καθένα η σχολή που του ταιριάζει. Αφού μπει ο στόχος, πρέπει να γίνει αναζήτηση εναλλακτικών δρόμων για την υλοποίησή του σε περίπτωση που δεν εισαχθεί στις σχολές που προτιμά. Πολλές σπουδές δίνουν προοπτική για μεταπτυχιακό συγγενές προς τον πρώτο επαγγελματικό στόχο. Από πολλά ΤΕΙ ανοίγεται ο δρόμος για εγγραφή μετά από την αποφοίτηση στη σχολή της πρώτης προτίμησης.